منتهی

روزمرگی‌های شناختی یک دانش‌جو

منتهی

روزمرگی‌های شناختی یک دانش‌جو

۴ مطلب در مرداد ۱۴۰۰ ثبت شده است

  • ۱
  • ۰

weinberg-davis-purpose

 

دیالوگ | واینبرگ و دیویس | هدفداری جهان

🔸واینبرگ در کتاب «سه دقیقه نخستین» در مورد هدفداری جهان جمله ای را مطرح کرد که با نقدهای شدید مواجه شد و بعدا این نظرش را اصلاح کرد. یکی از افرادی که به او نقد وارد کرد پل دیویس بود.


▫️پل دیویس فیزیکدان نظری است که در کوانتوم و کیهان شناسی فعالیت دارد. او در تألیف کتاب ید طولایی دارد و در زمینه های مختلف دست به تألیف زده است از کتاب فیزیکی تا کتاب های همگانی علم، کتاب اخیرش با عنوان «شبح ماشین» بشدت مورد استقبال قرار گرفته است.

 

🔻اما جمله واینبرگ در مورد هدفداری جهان:


"The more the universe seems comprehensible, the more it also seems pointless."


"جهان هر چه بیشتر غیرقابل درک تر به نظر می رسد٬ آن بیشتر بی هدف تر به نظر می رسد."

 

🔺پاسخ دیویس (البته در جاهای مختلف این جواب را داده است):


"If isn't about anything, there would be no good reason to embark on the scientific quest in the first place, because we would have no rational basis for believing that we could thereby uncover additional coherent and meaningful facts about world. so. we might justifiably invert weinberg's dictum and say that the more universe seems pointless, the more it also seems incomprehensible."


"اگر چیزی نباشد، دلیل خوبی برای کاوش علمی در وهلۀ اول وجود نخواهد داشت، چون هیچ پایه و اساس عقلانی برای این باور نداریم که می توانیم حقایق هماهنگ و معنادار در مورد جهان را کشف کنیم. بنابراین، می توانیم به صورت موجه  گفتۀ واینبرگ را وارونه کنیم و بگوییم؛ هرچه جهان بی معنی تر به نظر برسد، بیشتر غیرقابل درک نیز به نظر می رسد."

 

♦️دیویس با بیان این جمله در خطاب به واینبرگ یک نکتۀ اساسی را به همۀ می گوید که از نگاه واینبرگ تلاش علمی بی معنی خواهد بود! اما اینگونه نیست، جهان و فعالیت های علمی معنی دار هستند.

 

#علم | #فیزیک | #واینبرگ | #دیویس


🔹منتهی

 

آدرس شبکه های اجتماعی :


@MONTAHACOGNITION

 

  • ناسوت لاهوتی
  • ۱
  • ۰

weinberg

 

🔸واینبرگ فیزیکدانی برجسته در فیزیک نظری بود.
استیون واینبرگ اخیرا درگذشت. نقش او در فیزیک معاصر مخصوصا ذرات بنیادی بسیار پر رنگ است، او برای ارائة نظریة الکتروضعیف به همراه عبدالسلام و گلاشو برنده جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۷۹ میلادی شد.

 

🔺برداشت یک دانش‌جو از واینبرگ
در مورد او مطلب بسیار است، متن زیر را با این نگاه مطالعه کنید که از سوی یک دانش‌جوی فیزیک و برداشت هایش از آثار و سخنرانی های اوست که به طور مختصر بیان می شود. آشنایی من با واینبرگ بیشتر از طریق آثار او می باشد که تقریبا نیم بیشتر آثار او را خوانده ام ☺️ ، اما به یک واسطه انسانی نیز با او آشنایی دارم 😉.

 

🔸«فیزیکی» بودن واینبرگ
واینبرگ در مباحث علمی فیزیک از دقیقترین افـراد در چند دهة اخیر بـوده اسـت. مگر می شود دانشجوی فیزیک باشید و او را نشناسید، نبوغ بسیار خوبی در فیزیک داشت و یکی از سرآمدان فیزیک در یک قرن اخیر بشمار می آید. سخنرانی های او جذاب و کتاب های فیزیک اش بسیار غنی اند. از همه مهمتر از نظر من او یک «فیزیکدان» بود، چون امروزه اغلب افراد در رشتة فیزیک به نوعی «فیزیک خوان» هستند!. نکته جالبی که در آثار فیزیکی او وجود دارد این است که میتوان از او فیزیک یاد گرفت. کتاب‌های واینبرگ با دیگران اختلاف بسیاری دارد، نوع نگاه او در کتاب به اصطلاح «فیزیکی» است در صورتی که بقیه مولفان غالبا مسائل را ریاضیاتی طرح میکنند و عملا در این نوع نگاه او رقیبی ندارد و می توان گفت در وزن محتوایی کتاب هایش او شباهت بسیاری به جکسون در الکترودینامیک دارد که کتابش هنوز رقیب چندانی ندارد. کتاب های «نظریه میدان کوانتومی»، «مکانیک کوانتومی» و «گرانش و کیهان شناسی» تمامی خواص ذکر شده را دارا هستند، البته آخرین کتاب وی «بنیادهای فیزیک مدرن» را هنوز مطالعه نکرده ام.

 

🔸واینبرگ محقق توانمند
معمولا اهداف و انگیزه‌های پژوهشی و همینطور روش تحقیق دانشمندان در طی مسیر آن ها بشدت موثر است، از تعیین حوزه های فعالیت گرفته تا نظریه پردازی و آزمایش و نتیجه گیری. در مورد انگیزه ها و اهداف واینبرگ و تعیین حوزه فعالیتش در فیزیک بعدا بیشتر صحبت میکنیم، چون نیاز به یک پیشینه شناسی از جهات مختلف دارد. به طوری که وقتی از او در مورد انگیزه ارائۀ نظریه الکتروضعیف سوال می شود، پاسخی می دهد که نشانگر اهداف و انگیزۀ اوست. واینبرگ در هر زمینه ای که وارد شد عملا آن موضوع را جاروب کرده است:کوانتوم، ذرات، گرانش و کیهان و ... البته بیشتر منظورم حوزه‌های فیزیک است، از نظریه پردازی تا تألیف کتاب. او چه به صورت پژوهشی و چه به صورت آموزشی فعالیت های گسترده ای و موثر داشته است، که به صورت کارکردی در جایزه نوبل فیزیک و کتاب هایش نمایان است، گام های عملی او برای ما مسیر خوبی را ترسیم می کند. عدم رضایت او از مکانیک کوانتومی و ترغیب دانشجویان برای تغییر پارادایم موجود نیز از نکات جالب توجه اوست.

 

🔸تاریخ نگاری علم
واینبرگ بغیر از فیزیک در زمینه «تاریخ علم» و «همگانی سازی علم» نیز فعالیت هایی بسیاری داشته است. «رویای نظریه نهایی»، «تبیین جهان» و «فکر سوم» کتب او در این زمینه هستند. هر چند او در این زمینه‌ها کوشیده است اما در سـخنرانی‌هـا و کتـاب‌هـایش بارهـا مواردی را در مورد فلسـفه و هدفداری جهان مطرح کرده است که با انتقاد شدید مواجه شد و جالب توجه است که به مرور و با توجه به شـرایط سـخنانش را نیز اصلاح کرده است. به عنوان نمونه او یک فصل از کتاب «رویای نظریه نهایی» اش را به مخالفت با فلسفه اختصاص داده است که امثال ویلچک (برنده جایزه نوبل) نقدهای جدی بر آن وارد کردند. در مورد موضوعات تاریخی هم اینطور به نظر می رسد جهت دار عمل کرده است.

 

🔸دین و سیاست واینبرگ
واینبرگ از افرادی است که در مورد دین و سیاست موضع دارد، البته به طور مرسوم او را از لحاظ دینی، بیشتر آتئیست (خداناباور) می دانند اما به نظرم کمی در این اختلاف هست چون در برخی از کتاب ها و سخنرانی هایش بیشتر به این صورت برداشت می شود اما از طرفی در برخی یادداشت های دیگر به گونه ای دیگر که آگنوستیک (ندانم‌گرا) است.
او مواضع سیاسی مشخصی داشت (تند: اکستریمیست بود!) به طور که از حامیان محکم صهیونیست‌ها بود. و حتی یکی از سخنرانی هایش در لندن را بخاطر رژه اعتراضی علیه صهیونیست‌ها لغو کرد.

 

🔸 جمع بندی
واینبرگ استعدادی بود که توانست با سخت کوشی اش در شناخت طبیعت نقش موثری را ایفا کند. قوت کتب فیزیکش و همینطور فهم فیزیکی او از قضایا از برجسته ترین ویژگی های اوست. اما در زمینه های تاریخی، فلسفی، دینی و سیاسی دچار تعصب‌های خاص و نگاه جهت داری و بعضا نامناسب بود که قوت فیزیکی او را نداشت و غالبا مورد انتقادات شدید و قوی نیز قرار گرفت که نشان از ضعف او در این زمینه ها بود.

 

#علم | #فیزیک | #واینبرگ

 

منتهی

 

آدرس شبکه های اجتماعی:

@MONTAHACOGNITION
 

  • ناسوت لاهوتی
  • ۱
  • ۰

انتخاب رشتۀ داغ  🔆 و فیزیک ☺️

این روزها که بحث انتخاب رشته برای کنکوری ها داغ است. خیلی از دانش آموزان عزیز و خانواده های محترم در این رابطه سردرگم اند و نمیدانند که فرزندان شان چه باید بکنند. هر چند اکثر خانواده ها با توجه به شرایط موجود با عینک آیندۀ اقتصادی به مسئله می نگرند اما برخی از آنها انتخاب را به علاقه فرزند منوط می دانند و به او واگذار کرده‌اند. دانش آموزان هم معمولا در دوگانۀ «علاقه» و «اجبار خانواده» گیر میکنند و نمیدانند چه رشته ای  انتخاب کنند و حتی بعضا نمی دانند رشته ها چه هستند و قرار است با آن چه بکنند!٬ در این بین عده ای اندک دقیقا میدانند که چه میخواهند  وبا اطمینان خاطر انتخاب خود را انجام میدهند٬ خوشا به حالشان☺️

 

خودم در هنگام انتخاب رشته به مهندسی برق فکر میکردم و طوری انتخاب رشته کردم که بیشتر انتخاب هایم برق بود و کمتر به علوم پایه توجه داشتم هر چند ریاضی و فیزیکم خوب بود، چند تایی هم علوم پایه را انتخاب کردم. تقدیر اینگونه رقم خورد که فیزیک پذیرفته شوم و سال های مدیدی را در زیست بوم فیزیک طی مسیر کنم و در این راه یک وابستگی کذایی به آن یافتم😉. در این بازار داغ تابستانی انتخاب رشته، لازم دیدم آن را به دانش آموزان عزیز بشناسانم.

 

دوستان بسیاری در طی این سال ها در فضای مجازی به معرفی و ارائۀ تجارب خود در مورد فیزیک و چرایی انتخاب آن و ... پرداختند با کوچکترین سرچی آن مطالب قابل دسترسی است اما در این میان انجمن علمی ژرفا دانشکده فیزیک شریف سالها پیش همایشی به همین منظور برگزار کرده بود که در آن دکتر گلشنی در مورد چرایی فیزیک از نگاه و زبان خودشان صحبت کردند٬ به نظرم آمد خوب است که آن را اینجا بازنشر دهم بلکه دانشجویان آینده و خانواده های محترمشان، تصویر بهتری از رشتۀ فیزیک در ذهنشان ترسیم گردد.

#فیزیک | #کنکور | #انتخاب_رشته

 

چرا فیزیک؟ (دکتر گلشنی) بخش اوّل

http://www.aparat.com/v/gS0B4

 

چرا فیزیک؟ (دکتر گلشنی) بخش دوم
http://www.aparat.com/v/cGE0M

 

 🔹 منتهی

 

آدرس شبکه های اجتماعی:

@MONTAHACOGNITION

  • ناسوت لاهوتی
  • ۱
  • ۰

تو به ما آموختی

بسم الله الرحمن الرحیم
قالُوا سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا إِلاَّ ما عَلَّمْتَنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلیمُ الْحَکیمُ

 گفتند: منزهی تو! ما چیزی جز آنچه به ما تعلیم داده ای ، نمی دانیم تو دانا و حکیمی.
بقره - آیه ۳۲

  • ناسوت لاهوتی